Ah, Black Friday. De dag waarop consumenten massaal verleid worden door onweerstaanbare deals. Maar hoe relevant is Black Friday voor jouw KMO? Is het een must om mee te doen, of zijn er juist andere strategieën die beter bij jouw merk passen? We duiken dieper in de psychologie en marketingprincipes achter Black Friday en helpen jou beslissen of je dit fenomeen strategisch kunt benutten.
Fear Of Missing Out
We beginnen met één van de krachtigste wapens van marketeers: FOMO, ofwel de ‘Fear Of Missing Out‘. Retailers spelen hier op in door schaarste te creëren, zowel in tijdslimieten als beperkte voorraden. Denk aan “Black Friday deals, enkel vandaag!” of “Dit product in je winkelmandje is bijna uitverkocht!“.
Dit soort berichten zorgen ervoor dat we in een reflex handelen. Hoe dat komt? FOMO wint het vaak van rationeel nadenken. We willen niet die persoon zijn die de deal van het jaar mist, ook al is de korting misschien niet zo indrukwekkend.
Ondanks het feit dat consumenten zich steeds meer bewust zijn van het FOMO-effect, blijkt uit een onderzoek van Testaankoop dat toch 11% van de Belgische consumenten al op voorhand aangeeft dat ze van plan zijn om aankopen te doen tijdens Black Friday.
Het Black Friday effect: psychologische principes
Sociale norm, “iedereen doet het”
De kracht van herhaling kan niet onderschat worden. Black Friday-marketing begint vaak al weken op voorhand. Mails, advertenties, social media-campagnes: overal wordt benadrukt dat iedereen hieraan meedoet. En wat gebeurt er? Jij wilt ook meedoen. Als KMO kan je hierop inspelen, afhankelijk van je doelgroep. Voor bedrijven die massaal producten verkopen, werkt deze sociale bewijskracht uitstekend. Maar in hogere segmenten, waar exclusiviteit belangrijk is, wil je juist niet in de massa opgaan.
Schaarste en urgentie
“Op is op!”, “enkel vandaag!”, “nog maar 2 items beschikbaar!”, zijn de boodschappen die je tijdens deze periode ziet voorbijkomen. Het idee dat een product binnenkort weg kan zijn, maakt de consument minder kritisch. Voeg daar een countdown-timer of een beperkte voorraad aan toe, en je hebt het perfecte recept om de consumenten sneller te laten beslissen. Het brein van de consument associeert schaarste met waarde. Wat zeldzaam is, moet wel belangrijk zijn, toch?
Dopamine-rush door deals
Dopamine, dat geluksstofje dat je wel kent, is ook een belangrijk onderdeel van deze dag. Voor consumenten voelt een succesvolle aankoop bijna als een overwinning. Bedrijven kunnen hier slim op inspelen door unieke bundelaanbiedingen te creëren of beperkte edities van producten te introduceren. Dit versterkt niet alleen de verkoop, maar kan ook bijdragen aan klantloyaliteit.
Loss aversion: angst om iets te verliezen
Als consument ben je meer geneigd om verlies te vermijden dan om winst te behalen. Mensen zijn gevoeliger voor verlies dan voor winst. Dit maakt de tijdelijke aard van Black Friday-acties zo effectief. Als ondernemer kun je deze techniek inzetten, maar wees bewust van je doelgroep: klanten in hogere segmenten zullen minder gevoelig zijn voor zulke impulsen en meer waarde hechten aan langetermijnrelaties of unieke services.
Moet mijn KMO meedoen met Black Friday?
Black Friday kan zeker interessant zijn voor jouw KMO, maar toch heeft niet elke KMO er baat bij. Hier zijn enkele dingen die je moet overwegen:
- KMO’s met een brede doelgroep
Richt jouw product of dienst zich op een breed publiek en alledaagse producten? Dan is Black Friday een uitgelezen kans om jouw omzet te verhogen. Tactieken zoals retargeting-advertenties of bundelaanbiedingen kunnen helpen.
- KMO’s met een exclusief aanbod
Als je exclusieve of gespecialiseerde producten of diensten aanbiedt, dan kan Black Friday schadelijk zijn voor je merkimago. Deze dag trekt vaak koopjesjagers aan, terwijl jouw doelgroep waarschijnlijk meer waarde hecht aan kwaliteit, vakmanschap, luxe en exclusiviteit. Je ziet bij Chanel toch ook geen Black Friday campagne?
- Alternatieve strategieën
Niet deelnemen aan Black Friday hoeft daarom geen gemiste kans te zijn. Je kan een creatieve actie bedenken die focust op de loyaliteit van je klanten.
Daarnaast zijn er ook heel wat merken die zich bewust afzetten tegen Black Friday.
Denk maar aan Mercer, een Nederlands schoenenmerk, die een statement plaatste op hun social media om mee te delen dat ze niet meedoen. Denk ook aan de Dille en Kamille die sinds 2022 zelfs alle winkelfilialen sluit tijdens Black Friday. Zij zetten zich hiertegen af omdat ze vinden dat Black Friday tegen hun waarden ingaat en het overconsumptie net stimuleert.
Conclusie: kies een strategie die bij jouw KMO past
Als KMO is het belangrijk om kritisch te kijken naar de relevantie van Black Friday voor jouw bedrijf. Stel jezelf de volgende vragen:
- Wie is mijn doelgroep en wat waarderen zij?
- Past Black Friday binnen mijn merkstrategie?
- Hoe kan ik opvallen zonder mijn waarden te beschadigen?
